Uraz rdzenia mimo że rzadko występuje stanowi jeden z najtrudniejszych problemów leczniczych.
Z uwagi na złożoność problemów klinicznych, psychologicznych, funkcjonalnych, ekonomicznych i socjalnych niezmiernie ważne staje się prawidłowe zaplanowanie rehabilitacji, aby postępy i poczucie sensu trudów leczenia były dla pacjenta motywacją w walce o powrót do zdrowia.
Dokładne zaplanowanie strategii terapii jest efektem dokładnego badania klinicznego oraz funkcjonalnej oceny pacjenta. Taki początek współpracy pozwoli na optymalną aktywizację i pobudzenie słabszych regionów ciała.
Głównym celem jest praca nad zaburzoną funkcją (np.: nauka obrotów, zmian pozycji, aktywności w staniu, chodzenie).
Należy bezwzględnie pamiętać że praca tylko nad siłą mięśniową, zakresami ruchu nie musi oznaczać poprawy zaburzonej funkcji. Dlatego początkowym celem terapii jest przygotowanie i optymalna stymulacja mięśni, które w dalszym etapie posłużą jako środek do pracy nad porawą zaburzonej funkcji.
Uraz rdzenia nie wiąże się tylko z problemami neurologicznymi ale w wyniku uszkodzenia układu nerwowego dochodzi do wielu powikłań m.in.: ortopedycznych, zaburzeń związanych z drogami moczowymi.
Pacjent
w wieku 23 lat, który 2002 r. uległ wypadkowi (upadek z wysokości podczas lotu na paralotni), w wyniku czego doszło do zmiażdżeniowego wieloodłamowego złamania trzonu kręgu Th12 ze zwichnięciem z odłamami kostnymi w obrębi kanału kręgowego. Kanał kręgowy na poziomie złamania zwężony, zniekształcony zwłaszcza od strony lewej. Złamanie łuku kręgu Th12 po stronie lewej bliżej wyrostka kolczystego. Krwiak przykręgosłupowy.
W wywiadzie: stan po laminectomi Th11-L1 i spondylodezie transpedicularnej z zakotwiczeniem wszczepu na poziomach Th9-Th12-L2. W badaniu neurologicznym 6 tygodni po przebytym złamaniu stwierdza się głęboki niedowład kończyn dolnych. Reoperacja: odbarczenie rdzenia na poziomie Th12 i stabilizacja systemem Omega 26.11.2002 w Klinice Neurochirurgi A..M w Łodzi. W chwili wypisu stan chorego jak przy przyjęciu.
Plan terapii
obejmował okres 7 miesięcy z miesięczną przerwą na pobyt pacjenta w klinice w Bydgoszczy. Oddziaływania terapeutyczne metodą PNF były prowadzone 3 razy w tygodniu po godzinie czasu.
W terapii badanego pacjenta skoncentrowano się na poprawie:
stabilności tułowia,
mobilności kończyn na stabilnym tułowiu,
napięcia mięśniowego w słabszych obszarach ciała,
poprawie wytrzymałości,
stereotypu i ekonomizacji chodu głównie fazy Mst
propriocepcji.
Początkowym celem terapii było przygotowanie i optymalna stymulacja struktur, które w dalszym etapie posłużyły jako środek do poprawy zaburzonej funkcji chodu. W przypadku badanego pacjenta silnymi obszarami ciała, które z powodzeniem mogą być wykorzystane do stymulacji słabszych regionów są kończy górne i głowa.
Terapia była prowadzona w różnych pozycjach wyjściowych: leżenie na brzuchu, boku, na czworakach, w siadzie oraz w staniu.
W terapii zawsze jest miejsce dla wykorzystanie nowych umiejętności nabytych przez pacjenta w celu pracy nad zaburzoną funkcją (w tym przypadku chodu) bez pomocy terapeuty, natomiast zadaniem terapeuty jest dalsza analiza i wychwytywanie ewentualnych błędów.
W czasie całej terapii zwracamy szczególną uwagę, aby pacjent wykonywał dokładnie aktywności, które poleca terapeuta z jednoczesnym zaangażowaniem mentalnym tzn. terapeuta zadaje pytania np., co czujesz w danym momencie, dokąd czujesz napięcie, w którym miejscu.
Tak ścisła współpraca pacjenta i terapeuty to niezmiernie ważny punkt terapii umożliwiający wykluczenie pojawiających się niekorzystnych kompensacji, korekcje błędów terapeutycznych (np.: zły kierunek oporu), co pozwala zwiększyć efektywność naszej terapii.
Proponowana przez nasze CENTRUM rehabilitacja funkcjonalna
to indywidualne postępowanie rehabilitacyjne, korzystając z takich metod jak PNF czy NDT-Bobath, nakierowane jest na zaburzoną funkcję ruchową wskazaną przez chorego. Dobór rodzaju zabiegów zależny od stanu klinicznego pacjenta.
