Diagnozę (hipotezę kliniczną) stawiamy na podstawie badania klinicznego składającego się z wywiadu i badania funkcjonalnego.
Podstawowe pytanie: skąd pochodzi ból? która struktura jest zaburzona? Badający musi dotrzeć do przyczyny dolegliwości, a precyzyjna diagnoza daje podstawy do podjęcia decyzji o sposobie leczenia.
Symptomy (z wywiadu) i objawy (z badania funkcjonalnego) są zazwyczaj ściśle związane z obecnym uszkodzeniem i dlatego badający powinien rozpoznać w badaniu prawdopodobny obraz kliniczny określonej patologii, co dodatkowo zostanie potwierdzone przez osiągniętą w terapii poprawę stanu zdrowia.
Należy pamiętać że badania obrazowe (rezonans magnetyczny, tomograf, zdjęcie rentgenowskie) nie są pomocne na początkowym etapie diagnostyki. Biorąc pod uwagę na przykład badania Jacksona i jego współpracowników, wyniki tomografii komputerowej w przypadku bólu krzyża są w 15,5% fałszywie pozytywne, a fałszywie negatywne w 40%, natomiast wyniki rezonansu magnetycznego odpowiednio 13,2% i 35,7%. Ogólnie można powiedzieć, wykluczając wyjątkowe sytuacje, badania obrazowe zwykle potwierdzają to, co już wiemy po badaniu klinicznym.
Ale należy stanowczo podkreślić, że pewna grupa zaburzeń potrzebuje bezwarunkowo przeprowadzenia badań obrazowych, laboratoryjnych, konsultacji innych specjalistów.
Dlatego przed podjęciem rehabilitacji przeprowadzamy krótki wywiad, który jest pierwszym kontaktem z pacjentem. Informacje otrzymane w czasie wywiadu używamy do interpretacji, porównując je z aktualną wiedzą kliniczną i anatomiczną.
Natomiast badanie funkcjonalne jest serią odpowiednio dobranych testów, których wynik będzie stanowił ważny element porównawczy i uzupełniający naszą wiedzę o prawdopodobnej przyczynie dolegliwości.