Ból krzyża
Mgr Grzegorz Gałuszka
Do głównych przyczyn bólów kręgosłupa (pleców) możemy zaliczyć:
- ucisk przemieszczonej masy krążka międzykręgowego (przepuklina dyskowa) na oponę twardą rdzenia kręgowego i korzenia nerwowego
- ograniczona ruchomość kręgosłupa przykurczonymi mięśniami, więzadłami
- ograniczenie ruchomości zmianami kostnymi, zwyrodnieniami
Głównymi przyczynami przepukliny dyskowej jest utrata prawidłowych krzywizn kręgosłupa spowodowanej niedostateczną koordynacją mięśni kręgosłupa.
Przyczyny te mają podłoże w trybie życia, czyli brak ruchu i dominujące w naszym życiu statyczne pozycje, a przede wszystkim pozycja siedząca.
Ruch to przede wszystkim skoordynowana praca mięśni kontrolująca prawidłową postawę ciała, a co za tym idzie krzywizny kręgosłupa.
Prawidłowa postawa to nic innego jak stan równowagi ciała, w którym mięśnie pracują najbardziej ekonomicznie, a dysk (krążek międzykręgowy) jest prawidłowo obciążony.
Prawidłowy kształt kręgosłupa pozwala na efektywne wyrównywanie, amortyzowanie obciążeń. Całkowicie prosty kręgosłup ma 17 razy mniejszą wytrzymałość i nie ma możliwości pochłaniania niekorzystnych sił przenoszonych na głowę i miednicę, co oznacza, że przy naturalnych obciążeniach kręgosłup zostanie przedwcześnie zniszczony.
Ustawienie kręgosłupa ma bezpośredni wpływ na przemieszczanie się masy dysku w kierunkach przeciwnych do ustawień tułowia. To znaczy pochylając się do przodu, siedząc w głębokim fotelu, zginając kręgosłup, masa dysku przemieszcza się do tyłu i na odwrót.
Jak przebiega terapia bólu kręgosłupa?
Leczenie bólów krzyża obejmuje trzy fazy :
- redukcji objawów (redukcji przemieszczenia fragmentu dysku),
- ustabilizowanie zredukowanej masy dysku, przemodelowaniu wyleczonych tkanek
- i reedukacji pacjenta w zakresie prawidłowych nawyków ruchowych
Rozpoczynamy leczenie od bardzo szczegółowego badania, składającego się wywiadu i badania funkcjonalnego, które potwierdza lub weryfikuje informacje podane przez pacjenta w wywiadzie.
Terapia zawsze dostosowana jest do stwierdzonej diagnozy oraz do każdego pacjenta. Odbywa się wyłącznie indywidualnie, a jej przebieg modyfikowany jest zależnie od ewolucji objawów.
Postępowanie terapeutyczne, czyli redukcja przemieszczonej masy dysku, w zależności od koncepcji wykorzystuje raz siłę ssącą (manipulacja), raz siłę wpychającą (odgięcie się do tyłu).
W medycynie ortopedycznej wg Cyriax’a wykorzystujemy serie manipulacji wykonywanych przez terapeutę odpowiednią techniką, w odpowiedniej pozycji wyjściowej, natomiast w metodzie McKenzie w terapii wykorzystujemy ruch własny pacjenta wykonującego powtarzane ruchy w ustalonym kierunku terapeutycznym. W metodzie PNF wykorzystując odpowiednie wzorce ruchowe, napinając właściwe grupy mięśni zmieniamy ustawienie kręgosłupa i miednicy wyrównujemy siły działające na dysk redukując jego przemieszczenie.
Niezbędnym elementem procesu leczniczego jest wypracowania prawidłowej postawy, poprawienia złych nawyków i wyrobienia dobrych, na które nigdy nie jest za późno.